NGỨA DA ĐẦU, COI CHỪNG BỊ CHẤY (CHÍ) RẬN

Ngứa da đầu là tình trạng cũng thường gặp tại phòng khám da liễu Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Nha Trang. Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng ngứa da đầu như: viêm da tiết bã nhờn, chàm dị ứng (liên quan đến thuốc xịt tóc. Gel vuốt tóc), vẩy nến da đầu, nấm da đầu, và có thể do cả nhiễm kí sinh trùng như chấy rận.

Một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ em từ độ tuổi 3 – 12 tuổi đó là bị chấy (hay chí). Đây là một loại côn trùng kí sinh trên da và tóc ở người. có tên khoa học là Pediculus humanus capitis.

Chấy (rận) là gì ?

Chấy là loại côn trùng hút máu đế sống, có kích thước khoảng 2mm với 3 cặp chân có móc dùng để bám vào da đầu và tóc. Chúng sống chủ yếu trên da đầu, con cái thường đẻ trứng từ 5 – 10 trứng/ ngày dính trên tóc (gọi là trứng chấy). Sau 10 ngày trứng chấy nở, và trải trưởng thành dần qua 3 giai đoạn phát triển từ ấu trùng đến chấy trưởng thành trong vòng 14 ngày. Trứng chấy có thể tồn tại hơn 10 ngày khi rơi vãi ra khỏi môi trường da đầu.

Ngày nay rất ít gặp những trường hợp bị chấy nhờ thói quen gội đầu và vệ sinh tóc thường xuyên. Cũng vì thế nhiều trường hợp ngứa da đầu bỏ sót nguyên nhân này, nhất là khi không khám và soi da đầu kĩ bằng những kĩ thuật chuyên dụng. Biểu hiện chủ yếu là ngứa do chấy cắn thường xảy ra ở vùng phía sau đầu (vùng chẩm và sau tai). Nhiều trường hợp có thể gây viêm da đầu do vết cắn gây nhiễm khuẩn thứ phát sau đó. Để chẩn đoán cần làm phải soi da đầu và thấy được con chấy và trứng chấy ở trên tóc.

Có thể điều trị chấy rận bằng cách nào ?

Cách điều trị truyền thống trước đây là cắt tóc ngắn sát vùng da đầu.  Đó là lý do mà cách doanh trại quân đội thường yêu cầu người lính phải cắt tóc ngắn sát gốc để tránh tình trạng lây chấy xảy ra. Đối với nam giới điều này có thể chấp nhận, nhưng với nữ giới thì lại khó chấp nhận việc cắt tóc ngắn đến vậy.

Một giải pháp khác là dùng lượt dày để chải tóc để loại bỏ chấy và trứng chấy.

    +   Việc chải đầu thường áp dụng sau khi gội đầu với dầu gội dưỡng ẩm (như Cetaphil), sấy nhẹ tóc cho khô và chải tóc từ gốc đến ngọn. Áp dụng liên tục trong 24 ngày cho thấy có hiệu quả loại trừ chấy lên đến 95%. Mặc dù vậy phương pháp này khá tốn công sức và thời gian. Thay vào đó dùng loại dầu gội đầu trị chấy có vẻ như đỡ mất công hơn rất là nhiều.

    +   Ngoài ra, đối với trường hợp nhiều và nặng, bác sĩ có thể kê thuốc uống điều trị như ivermectin, uống 1 lần cách mỗi tuần và liên tục trong vòng 3 tuần cũng đạt được hiệu quả điều trị khá tốt.

Hướng dẫn mẹ cách phòng ngừa chấy rận cho trẻ

Các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm lại, cũng như tránh lây cho người thân bao gồm:

   +  Tất cả áo, nón, gối và chăn mềm cần phải giặt với nước nóng và phơi nắng ráo cho thiệt khô.

   +  Những vật dụng không giặt được cũng cần phải sấy khô hoặc ủi bằng bàn là, hoặc bọc lại bằng túi nhựa plastic trong vòng 2 tuần để chấy và trứng chấy chết hẳn.

   +  Vệ sinh nhà cửa, giường chiếu sạch sẽ để loại bỏ trứng chấy có thể rơi vãi.

   +  Các thú nuôi như chó và mèo không phải là đối tượng chấy sinh sống, nên không cần thiết phải cách ly chúng hoàn toàn.

Nhìn chung, việc chẩn đoán bị chấy cần phải khám toàn diện và soi da đầu kĩ để tìm chấy và trứng chấy. Sau khi đã chẩn đoán ra thì việc điều trị nhìn chung không khó, chủ yếu là uống thuốc và tuân thủ cách chăm sóc và vệ sinh như hướng dẫn ở trên là được.